Ер адамдар климаксы: жалған сенім мен шындық
Ер адамдар климаксы: жалған сенім мен шындық
Әйелдер менопаузасы туралы барлығы дерлік естіді, бірақ көптеген адамдар "ерлер климаксы" ұғымын белгілі бір жасқа жеткен ер адамның өміріндегі физикалық, гормоналды, психологиялық, тұлғааралық, әлеуметтік, жыныстық және рухани өзгерістер кешенінің күлкілі атауы деп санайды. Бұл мақалада біз осы жағдайдың ерекшерліктері туралы айтатын боламыз.
"Ер адамдар клмаксы" шынымен де бар және бірқатар синонимдерге ие: жас ерекшелігіне байланысты андрогендік жетіспеушілік, жас ерекшелігіне байланысты гипогонадизм, андропауза. Алайда, әйелдікінен бір маңызды айырмашылық бар: әйел климаксы әйелдің бала көтеру қабілетінің толық жойылуын білдіреді, ал ер адамдарда бұл өте сирек кездеседі.
"Ер адамдар климаксы" мәселесінің түп-тамыры орта жастағы ерлер гормондары – андрогендердің бөлінуінің төмендеуі және жыныстық гормондарды байланыстыратын глобулин (ЖГБГ) мөлшерінің жоғарылауы болып табылады. Айта кету керек, көбінесе андрогендердің қалыпты деңгейі олардың жетіспеушілігін білдірмейді. Егер жыныстық гормондар ақуызбен байланысты күйде болса – ЖГБГ (мөлшері күрт артқан болуы мүмкін), онда олар "белсенді емес" болады және өз қызметін орындай алмайды.
Бұл жас өзгерістері 35 жастан асқанда басталады. 30 жастан бастап әр он жыл сайын тестостерон деңгейінің 10%-ға төмендеуі байқалады (жылына 1%). Егер ер адам физикалық тұрғыда сау болса, белсенді өмір салтын ұстанса және жағымсыз әдеттері болмаса, онда ол бұл туралы тіпті ойламайды да. Жасқа байланысты барлық өзгерістер жаймен және өздерін байқатпайды, бірақ бұл алдамшы әсер. Біздің алдымызда айсбергтің ұшы ғана, мәселенің мәні жасырын болып қалады, өзін бар көріністердің артында жасырады.
Бұл жағдай алғаш рет 1944 жылы егжей-тегжейлі сипатталған. Хеллер мен Майерс анықтаған кешенді түрде немесе бөлек кездесетін белгілер, төмендегідей :
Жыныстық қызметтің бұзылуы
- Потенцияның төмендеуі
- Либидоның төмендеуі (жыныстық қатынас)
- Эякуляция және оргазмның бұзылуы
- Белсіздік
Ішкі ағзалардың бұзылуы
- Бұлшықет массасы мен күші төмендеген кезде май тінінің жоғарылауы
- Зәр шығару актісінің бұзылуы (түнгі/жиі шығару, әлсіз ағын)
- Сүйек тығыздығының төмендеуі
- Жалпы физикалық әлсіздік сезімі
Психоэмоционалды бұзылулар
- Өнімділіктің төмендеуі, тез шаршау
- Моральдық ыңғайсыздық: ішкі шиеленіс, мазасыздық, көңілсіздік
- Ұйқыға байланысты проблемалар болған кезде ұйқының қажеттілігі, ұйқысыздық
- Есте сақтау мен зейіннің төмендеуі
- Тітіркенгіштік: агрессия, ұсақ-түйекке ашулану
Ғалымдар зерттелушілердің тестостерон деңгейінің төмендегенін, сондай-ақ науқастар тестостеронмен гормоналды ем қабылдаған кезде белгілердің күрт төмендегенін анықтады.
Кейіннен тестостерон деңгейінің төмендеуіне әкелетін бірқатар факторлар анықталды: кейбір дәрілік формаларды қабылдау, үйлесімсіз тамақтану, алкогольді шамадан тыс тұтыну, ішкі ағзалардың аурулары, ұйқының жетіспеуі, жыныстық қатынастың болмауы, стресс немесе жасалған оталар.
Тестостеронның төмен деңгейін анықтау ықтималдығы
артық салмақпен 2.7 есе жоғары (дене салмағының индексі ≥ 25 кг/м2)
қант диабетінде 2.1 есе жоғары
артериялық гипертензиямен 1.8 есе жоғары
егер жас ≥ 65 болса, 1.2 есе жоғары
Қорытындылай келе, "Алдын–ала ескертілді - қаруланды" деген сөз "ерлер климаксының"салдарын болдырмауға тікелей байланыстыруға болады. Тестостерон деңгейінің шамалы жоғарылауы да бұл мәселені шеше алады. Дегенмен, андропаузаны емдеудің стандартты үлгісі жоқ - емдеу курсы әр науқастың гормоналды фонын ескере отырып, қатаң түрде жеке таңдалады. Басталған андропаузаны уақтылы зертханалық растау емдеуді бастауға себеп болады. "Ер адамдар климаксын" диагностикалау үшін келесі талдаулар қолданылады:
Жалпы тестостерон - негізгі жыныстық гормон
Еркін тестостерон индексін есептеу үшін тестостеронды "жандандыратын" ақуыз - жыныстық гормонды байланыстыратын глобулин (ЖГБГ) қажет
Лютеиндеуші гормон (ЛГ) – ағзадағы тестостеронның бөлінуіне себепші болады
Андроген деңгейінің төмендеу қаупі бар-жоғын тексеріңіз (жауаптар ИӘ/ЖОҚ):
-
Сіз жыныстық құмарлықтың төмендеуін/ жыныстық қатынастан ләззат алғаныңызды байқайсыз ба?
-
Сіз жігерлілігіңіз аздау болды ба?
-
Сіз физикалық күштің және/немесе төзімділіктің төмендеуін байқадыңыз ба?
-
Сіздің бойыңыз отырды ма?
-
Сіз "өмірден ләззат алудың" төмендеуін байқайсыз ба?
-
Сіз жабырқаңқы/ашуланшақ болдыңыз ба?
-
Сіз эрекция сапасының төмендеуін байқайсыз ба?
-
Сіз спорттағы жетістіктеріңіздің төмендегенін байқадыңыз ба?
-
Сіз түскі астан кейін ұйықтайсыз ба?
-
Сізде жұмысқа қабілетіңіз төмендеді ме?
Егер сіз 1 және 7 сұрақтарға немесе басқа үш сұраққа "иә" деп жауап берсеңіз, онда қауіп жоғары болып саналады.
Назар аударыңыз! Тестостерон,ЖГБГ және ЛГ деңгейін "ОЛИМП" КДЛ зертханалар желісінің кез-келген емдеу бөлмесінен білуге болады