Кері қайту

Жыныс гормондарын байланыстыратын глобулиннің анықтамасы

Дәрігерлерге арналған ақпарат

В. В. Кузьменко, А. И. Авдеев

Н.Н. Бурденко атындағы Воронеж мемлекеттік медицина академиясы, урология кафедрасы.

Ерлердегі ішінара андрогендік жеткіліксіздік қазіргі уақытта науқастардың өмір сүру сапасын жақсарту мақсатындағы диагностика мен емдеудің өзекті тақырыбы болып табылады. Андроген деңгейінің төмендеуінің себебі ретінде қан сарысуындағы жыныстық гормондарды байланыстыратын глобулин (ЖГБГ) деңгейінің көтерілуі маңызды болып табылады. Гормондардың әрқайсысының биологиялық белсенді (байланыспаған) бөлігінің мөлшерін шектей отырып, қандағы жыныстық гормондарды байланыстырады: тестостерон, 5-дигидротестостерон, андростендион, эстрадиол, прогестерон.

Ағзадағы жалпы тестостерон концентрациясы байланысқан және биологиялық белсенді тестостероннан тұрады. Биологиялық белсенді тестостерон жалпы тестостеронның шамамен 43% құрайды (оның 1—3%-ы еркін тестостерон және 40%-ы альбуминмен байланысқан тестостерон). Қанға түсетін тестостеронның негізгі бөлігі (шамамен 57%) ЖГБГ-мен (жыныстық гормондарды байланыстыратын глобулин) байланысады. ЖГБГ қан плазмасында эстрадиол секілді байланыстырады, бірақ тестостеронға ұқсастығы көбірек.

Жас ұлғайған сайын ЖГБГ секрециясының жоғарылауы байқалады, бір жағынан ерлерде бұл жалпы тестостерон құрамын қалыпты мәнде ұстаған жағдайда биологиялық белсенді тестостерон құрамының төмендеуіне әкелсе, ал екінші жағынан эстроген әсерінің жоғарылауына әкелуі мүмкін. Біздің бақылауымызда жасқа байланысты андроген тапшылығы бар 30 науқас болды. Пациенттердің орташа жасы 55,7 + 2,8 жас. Науқастар екі топқа бөлінді. I топтағы науқастардың тексеру бағдарламасы гормоналды жағдайын анықтауға негізделді: жалпы тестостерон, еркін тестостерон, сарыдене гормоны (СД), фолликул жандандырушы гормон (ФЖГ), пролактин, эстрадиол, простатикалық арнайы антиген (PSA), қуық асты безінің ТРУДЗ-ы және тікішекті тексеру (ТT). II топтағы науқастарға қосымша тексеру кешеніне жалпы тестостеронның ЖГБГ-ға қатынасы ретінде есептелетін ЖГБГ және "еркін тестостерон индексі" (ЕТИ) анықтамасы енгізілді. Зерттеу нәтижелері барлық науқастарда СД және ФЖГ деңгейінің көтерілгенін, пролактин мен эстрадиол деңгейі нормасының жоғарғы шегінде екенін көрсетті. Екі топтың науқастарында жалпы тестостеронның қалыпты мәндері жағдайында еркін тестостерон деңгейі күрт төмендеді, бірақ еркін тестостерон индексінің есебі айтарлықтай ауытқуларды көрсетті. PSA, ТРУДЗ және ТТ деректерінде нормадан ауытқулар анықталған жоқ. Осылайша, I топтағы пациенттерде еркін тестостеронның аздаған төмендеуі байқалды, бұл зертханалық зерттеулерге сәйкес түзету терапиясын тағайындаудың көрсеткіші болып табылмайды . II топтағы науқастарға ЖГБГ анықтауы айқын зертханалық өзгерістерді көрсетті, ол клиникалық көріністерге сәйкес келеді және қосымша тексеру мен дәрі-дәрмектермен түзетуді талап етеді.

Сәйкесінше, жас ерекшелігіне қарай андрогендік тапшылықты анықтауда ЖГБГ-ны анықтау маңызды, ал "еркін тестостерон индексі" немесе "еркін андроген индексі" (ЕТИ, ЕАИ) науқастың шынайы андрогендік жағдайын бағалауға мүмкіндік береді.